YÖK Lideri Prof. Dr. Erol Özvar, Ege Üniversitesinde düzenlenen 256. Üniversitelerarası Konsey Toplantısı’na katıldı. 6 Şubat’ta 11 ili etkileyen sarsıntının akabinde üniversitelerin durumu hakkında bilgi veren Özvar, “Bu şiddetli vakitlerde depremzedelere, üniversitelerimize ve öğrencilerimize dayanak olmak için Yükseköğretim Şurası olarak bir dizi idari önlem aldık. 2022-2023 eğitim ve öğretim yılı bahar periyodunun, kimi uygulamalı programlar hariç olmak üzere uzaktan öğretim yoluyla eğitimlerin başlaması istikametinde bir karar aldık. Yeniden daha evvel söz ettiğim üzere, alınan kararı nisan ayı başı prestijiyle tekrar gözden geçirerek koşulların elverişli hale gelmesi durumunda uzaktan eğitimin yanında yüzyüze eğitim imkanının da sunulduğu harmanlanmış (hibrit) öğretim seçeneğini değerlendireceğiz. Yükseköğretim Şurası olarak birinci önceliğimiz, yükseköğretim sistemimizin afet sonrası süratli bir formda normalleştirilmesidir” diye konuştu.
KAYIT DONDURMA HAKKI
Depremlerden çabucak sonra uzaktan öğretim kararı aldıklarını, bunun yanı sıra 2022-2023 bahar yarıyılında talep eden her üniversite öğrencisine kayıt dondurma hakkı getirdiklerini açıklayan Özvar, “Bu mühletin, programların azami tahsil mühletinden düşülmeyecek olması da özellikle sarsıntıdan etkilenen öğrencilerimizin yükseköğretim süreçlerini tamamlamalarında kolaylıklar sağlayacaktır. Öbür taraftan, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi uyarınca zelzeleden etkilenen öğrencilerimizden bahar yarıyılında katkı hissesi ve tahsil fiyatı alınmamaktadır. Katkı hissesi ve tahsil fiyatını ödeyen öğrencilerin fiyatları ise yükseköğretim kurumlarınca öğrencilere iade edilmektedir” sözlerine yer verdi.
377 BİN ÖĞRENCİ
Depremden direkt etkilenen vilayetlerde 16’sı devlet 2’si vakıf olmak üzere 18 üniversitenin bulunduğunu hatırlatan Özvar, şu bilgileri verdi: “Türkiye’deki açık öğretim hariç toplam 4 milyon 187 bin yükseköğretim öğrencisinin yaklaşık 377 bininin bu 11 vilayetteki üniversitelerde kayıtlı olduğunu görmekteyiz. Bu sayı, bölgedeki üniversitelerin, ülkemizdeki toplam örgün öğrenci sayısının yüzde 9’una konut sahipliği yaptığını göstermektedir. Öte yandan, sarsıntı bölgesinde ailesinin ikameti olan toplam 545 bin öğrenci vardır. Bu öğrencilerin yaklaşık 246 bini, kelam konusu 11 vilayette tahsil görmektedir. Yaptığımız hesaplamaya nazaran, Türkiye’deki örgün öğrencilerin toplam yüzde 15’i ya bölgede ikamet etmekte ya da eğitim almaktadır. Bir öbür sözle, sarsıntı hem o vilayetlerde ikamet edenler hem de o vilayetlerde eğitim alan yüzbinleri direkt etkilemiştir. Bu datalar bölgede meydana gelen zelzelelerin yükseköğretim alanında gerek beşeri gerekse altyapı bakımından icra ettiği etkilerinin genişliğini göstermesi bakımından manidardır.”
423 ÖĞRENCİ, 148 İŞÇİ VEFAT ETTİ
Bölgede yer alan ve zelzeleden direkt ziyan gören 18 üniversitede vazife yapan yaklaşık 17 bin akademisyenin de yaşanan felaketten etkilendiğini tabir eden Özvar, “Deprem bölgesinde bulunan üniversitelerimizde vazife yapan idari işçi sayısı ise yaklaşık 30 bindir. 127’si memleketler arası olmak üzere toplam bin 423 öğrencimizi yaşanan bu büyük felakette kaybetmiş olduğumuzu üzülerek sizlerle paylaşmak durumundayım. Öğrencilerimizin yanı sıra 148 çalışanımız de zelzelede hayatını kaybetmiştir. Vefat eden öğrencilerimize ve işçimize bir sefer daha Allah’tan rahmet diliyorum” kelamlarına yer verdi.
“YERLEŞKELERDEKİ 4 BİNA YIKIK”
Kayıtlara nazaran 11 vilayette bulunan 18 üniversitenin yerleşkelerindeki bina hasar durumunu da paylaşan Özvar, şöyle devam etti: “4 binanın yıkık, 127 binanın ağır hasarlı, 427 binanın orta ve az hasarlı ve 642 binanın hasarsız olduğunu tespit etmiş bulunmaktayız. Bölgedeki üniversiteler ortasında Adıyaman, Hatay Mustafa Kemal ve Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitelerinin yerleşke yapıları sarsıntıdan öbür üniversitelerin yapılarına nispetle daha fazla etkilenmiştir. Bununla birlikte, kampüslerimizin genel olarak kentteki öbür birçok kurum binalarına nazaran nispeten daha güzel durumda olduğunu söz etmek isterim. Birçok yerde kamu hizmetleri bildiğiniz üzere bu kampüslerimiz aracılığıyla koordine edilmektedir.”
“DEPREMZEDELERE KONUT SAHİPLİĞİ YAPIYORLAR”
Deprem bölgesindeki ve etraf vilayetlerdeki toplam 44 üniversitede, AFAD ile koordineli bir biçimde depremzedelere barınma, yemek ve sıhhat hizmetleri sağlandığını belirten Özvar, yurtların yanı sıra üniversitelerin yemekhane toplantı, konferans salonları üzere barınmaya ve başka gereksinimlerin karşılanmasına elverişli yerlerin depremzede vatandaşlara konut sahipliği yaptığını söyledi. Özvar, “Sözünü ettiğim bu faaliyetlerin yanı sıra konseyimizin acil gündem unsurlarından de kelam edebiliriz. Bunların başında sarsıntılardan çeşitli seviyelerde etkilenmiş olan üniversitelerimizin geçmişten daha güçlü bir formda ülkemizin yükseköğretim sistemine hizmet verebilmeleri için gerek öğretim elemanı, gerek idari işçi, gerek öğrenciler ve gerekse altyapı bahislerinde halledilmesi lazım gelen idari, tüzel ve sıkıntıları yer almaktadır. Bu problemlerin hallinde yükseköğretim konseyinin yanında siz değerli üniversite idarelerine de önemli roller düşmektedir. Önümüzdeki günlerde bu vesile ile tekrar bir ortaya geleceğimizi sizlerle paylaşmak isterim” dedi.
GÖNÜLLÜ ÖĞRETİM ÜYELERİNDEN HASAR TESPİTİ İLE YAPI DENETİMİ ÇALIŞMALARI
Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı iş birliğiyle üniversitelerden istekli öğretim üyelerinin depremzedelere psikososyal takviye hizmeti verdiğini, Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile yapılan iş birliği sayesinde de üniversitelerin inşaat mühendisliği kısımlarından istekli öğretim üyelerinin hasar tespiti ile yapı denetimi çalışmalarına katıldığını vurgulayan Özvar, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Bu sayede, kentlerin bina envanteri ve risk durumları belirlenerek riskli binalar ortasında önceliklendirme yapılıyor; kısa, orta ve uzun vadeli planlarla zelzeleye dirençli kentler inşa edilmesi için raporlar hazırlanıyor. Zelzele sonrası ziyan gören bölgelerimizin tekrar kalkınması için üniversitelerimizin ve bilim insanlarımızın büyük katkıları olacağına inancım tamdır.”
PROJELERİ ANLATTI
Yükseköğretim Konseyinin planlanan kimi projeleri hakkında da bilgi veren Özvar, şöyle konuştu: “Yükseköğretim Heyeti ile Savunma Sanayii Başkanlığı iş birliğiyle, zelzele bölgesindeki üniversitelere yönelik AR-GE çalışmalarının çeşitlenmesi ve hızlanması için ortak proje davetinde bulunacağız ve projeleri destekleyeceğiz. Bunun yanı sıra bölge endüstrisinin yine canlanmasına katkı sağlamak ve bölgede ikamet eden öğrencilerimizin sanayi kuruluşlarımızdaki istihdamına imkan vermek ismine istihdam odaklı staj projelerini de Savunma Sanayii Başkanlığı ile ortak olarak gerçekleştireceğiz. İlerleyen günlerde zelzele bölgesindeki öğrencilerimize yönelik olarak Dışişleri Bakanlığı ile ortaklaşa online diplomasi seminerleri düzenleyeceğimizin bilgisini de sizlere bu toplantı vesilesiyle aktarmak isterim. Kelam konusu seminerleri gerçekleştirmek üzere yakın vakitte Dışişleri Bakanımız Mevlüt Çavuşoğlu ile bir protokol merasimi gerçekleştireceğiz.”
‘ULUSLARARASI ARAŞTIRMACI TAKVİYE PROGRAMLARI’NI DUYURDU
Yükseköğretim Konseyi olarak öğrencilere ve araştırmacılara yönelik burs programlarına yenilerini ekleyerek devam edeceklerini duyuran Özvar, “Yükseköğretim sistemimizi nitelik ve nicelik olarak memleketler arası standartlara uygun bir yapıya kavuşturmak ve üniversitelerimizde yürütülen bilimsel çalışmaları desteklemek maksadıyla Yükseköğretim Heyeti olarak Memleketler arası Araştırmacı Takviye Programları hazırladığımızı sizlerle paylaşıyorum. Bu takviye programları çerçevesinde Türkiye genelinde doktora öğrencileri, doktora sonrası genç akademisyenler, fiyatlı akademik müsaade ile ayrılacak bilim insanları ve yabancı araştırmacılar olmak üzere dört başka kategoride toplam 315 bireye burs sağlamayı hedefliyoruz” diye konuştu.
TEMEL BİLİMLERDE GENÇ BEYİNLER PROJESİ
Özvar, Memleketler arası Araştırmacı Dayanak Programları çerçevesinde birinci olarak Temel Bilimlerde Genç Beyinler Projesi ile yükseköğretim kurumlarında araştırma vazifelisi takımında vazife yapan doktora öğrencilerinin tez bahislerine ait temel bilimler (fizik, kimya, biyoloji ve matematik) alanında yurt dışında 1 ile 3 ay ortasında müddet ile araştırma yapmasına imkan vermek üzere toplam 200 araştırma görevlisini yurt dışına göndereceklerini açıkladı.
TEMEL BİLİMLERDE DOKTORA SONRASI ARAŞTIRMA PROJESİ
Özvar ayrıyeten, Temel Bilimlerde Doktora Sonrası Araştırma Projesi ile üniversitelerde tabip araştırma vazifelisi yahut hekim öğretim üyesi olarak vazife yapan akademik işçiden, temel bilimler alanında doktora sonrası çalışmalarını yurt dışında yürütmek isteyen toplam 100 araştırmacı için 9 ay müddet ile yurt dışına gönderme takviyesi sağlayacaklarını duyurdu.
AKADEMİK BİRİKİM PROJESİ
Akademik Birikim Projesi ile üniversitelerdeki öğretim üyelerinin yurt dışı akademik müsaade çerçevesinde araştırma yapmalarını sağlamak üzere toplam 100 araştırmacıyı yurt dışına göndereceklerini, üniversitelerin öğretim üyelerinin 11. Kalkınma Planı’nda yer alan öncelikli alanlarda destekleneceğini söz eden Özvar, “Bu proje çerçevesinde fiyatlı akademik müsaadeli olarak 9 ay müddet ile elektronik, ilaç ve tibbi aygıt, kimya, makine- elektrikli teçhizat, otomotiv, raylı sistem araçları ile tarım ve savunma sanayii alanlarında yurt dışında araştırmalarını yapabileceklerdir” diye konuştu.
YÖK TAKVİYE PROGRAMI
Uluslararası Bilim İnsanları için YÖK Dayanak Programı’nı da anlatan Özvar, şunları söyledi: “Yurt dışındaki yükseköğretim kurumlarının Osmanlı Tarihi, Genel Türk Tarihi, Türkoloji, Türk Lisanı ve Edebiyatı yahut Türk Kültürü alanlarında doktora yapmakta olan 5 yabancı asıllı öğrenci ile tıpkı alanlarda doktorasını son 2 yıl içinde tamamlamış olan 10 yabancı asıllı araştırmacıya Türkiye’deki 7 üniversitemizde 1 ile 2 yarıyıl ortasında mühlet ile araştırma yapma imkanı sağlayacağız. Yükseköğretim Heyeti olarak programlardan faydalanacak araştırmacılara 20 bin TL aylık ve 10 bin TL yol fiyatı takviyesi sağlayacağımızı vurgulayarak, iyi olmasını diliyorum” kelamlarına yer verdi.