Kahramanmaraş merkezli zelzelelerin akabinde kentlerdeki yapı stoklarının zelzeleye dayanıklılık durumu gündemde yerini koruyor. Ülke genelinde binaların güvenliğine ait önlemler ve riskli yapıların tespiti ile ilgili çalışmalar yürütülüyor. Kahramanmaraş, Hatay ve Gürcistan’da yakın tarihlerde gerçekleşen zelzelelerin hissedildiği Doğu Karadeniz’de, yapıların zelzelelere karşı dayanıklılığını tespit ve kentsel dönüşüm talepleri artıyor. Trabzon Büyükşehir Belediyesi ve uzmanlar, kentteki yapı stoku envanterini çıkarmaya hazırlanıyor. Kıyı kesitindeki yapıların alüvyon tabana yakınlığı nedeniyle korozyona daha fazla uğradığını ve taban sorunu yaşanabileceğini belirten uzmanlar, riski yapıların tespit edilip, bina güçlendirme ya da kentsel dönüşüm çalışmalarına başlanmasını öneriyor.
‘FAYLARA YAKINLIK ÇOK DA DEĞERLİ DEĞİL’
Büyükşehir belediyesiyle yapı stokunun tespiti emeliyle protokol yapmaya hazırlandıklarını belirten İnşaat Mühendisleri Odası Trabzon Şube Lideri Mustafa Tiryaki, 2000 yılı öncesi binaların risk oranının başka binalara nazaran çok daha yüksek olduğunu söyledi. Tiryaki,
“Trabzon’un en kıymetli ıstırabı sarsıntı; bunu her yerde konuşmamız lazım. Birincil olmasa da Trabzon’da da artık faylara yakınlık uzaklık işi, bilhassa Kahramanmaraş sarsıntılarından sonrası bizlere gösterdi ki, çok da değerli değil. Her yerin zelzele üretebileceğini düşünerek hareket etmemiz gerekiyor. O nedenle mevcut binaların durumunu belirlemeliyiz” sözlerini kullandı.
‘SAHİL KESİTİ DAHA RİSKLİ’
Kentte kıyı bölümündeki yapıların korozyon ve dolgu yer nedeniyle risk içerdiğini aktaran Tiryaki, “Mevcut binaların durumunda en büyük dert korozyon. Korozyon, demirdeki paslanmadır. Bina stokumuz bilhassa rutubetli yerde olduğumuzdan ötürü deniz kenarına kümelenmiş durumda. Korozyonun tesiriyle binalarımızın, demir ve betonlarında çok önemli sorunlar var. Bu da binanın taşıyıcı sistemini etkiliyor. Bunların uzmanlarca tespit edilip, projelendirilip güçlendirilmesi, güçlendirme kâfi görülmüyorsa yıkılıp tekrar yapılması gerekiyor. Kıyı kesitinin öbür dezavantajı da alüvyon yere daha yakın olduğu için o istikametten de incelenmesi gerekiyor. Bu nedenle kıyı bölümü biraz daha riskli. Yeniden üst mahallelerde de korozyonun tesiri olduğu görülüyor. Bilhassa 2000 yılı ve öncesinden başlamak üzere binalarımızın durumunu tespit etmemiz gerekiyor. 2000 yılından sonra temel bohçalama sistemi geldi ancak evvelden bu teknolojiler çok fazla kullanılmadığı için 2000 yılını milat alıyoruz” diye konuştu.
‘ERZİNCAN MERKEZLİ SARSINTININ TRABZON’U ETKİLEYECEĞİ AŞİKAR’
Erzincan’da yaşanabilecek mümkün şiddetli zelzelenin Trabzon’u etkileme riskinin yüksek olduğunu da kaydeden Tiryaki, “Kahramanmaraş’ta 110 bin kilometrekareyi etkileyen bir sarsıntı oldu. Erzincan merkezli bir sarsıntının Trabzon’u da etkileyebileceği aşikar. Bunun için kentimizi afete dirençli hale getirmemiz ve çalışmalar yapmamız gerekiyor. Bunun birinci basamağı da yapı envanterinin çıkarılması. Kesin sayı veremem lakin muhtemelen yapı envanterinde yüzde 60 oranında dertli binalar olabilir. Üretim tekniği, hazır beton kullanılmadığından, düz beton olduğundan ötürü bu bilinen bir gerçek. İnşallah protokolü hayata geçirdiğimizde inceleyeceğiz ve bütün sayılar ortaya çıkacak. Vatandaşlarımızın imar haklarının korunarak kentsel dönüşüm yapılması da gerekiyor. Öteki türlü olursa vatandaş uzak duruyor. İnşallah devletin takviyeleri daha da artırılarak devam eder ve bir an evvel bunu Trabzon’da kentsel dönüşümü hayata geçirebiliriz” dedi.