IMF Blog’da yer alan ve IMF Baş Ekonomisti Gina Gopinath, IMF Araştırma Kısmı Ekonomisti Adil Mohammad ve Araştırma Kısmı Yöneticisi Yardımcısı Eugenio Cerutti’nin hazırladığı “ABD-Çin Ticari Tansiyonlarının Etkisi” başlıklı yazıda, kelam konusu tansiyonların ABD ve Çin’e oluşturduğu risklerin yanında global tesirleri de incelendi.
“Küresel ekonomik büyümeyi tehlikeye attı”
Araştırmada, ABD ve Çin ortasında ek gümrük vergilerinin oluşturduğu ticari tansiyonların, iki ülkedeki tüketici ve üretici tarafları olumsuz etkilediği belirtilirken, iki ülke ortasındaki ikili ticaretin daralmış olmasına rağmen, ABD’nin dış ticaret açığının değişmediğine dikkat çekildi.
Ayrıca, iki ülke ortasındaki tansiyonların global ekonomik büyüme üzerinde şimdi büyük bir tesir yaratmadığı, lakin, yeni gelişmelerin iş ve finansal piyasalardaki inancı sarsarak global tedarik zincirine ziyan verdiği ve 2019 global ekonomik büyümeyi tehlikeye attığı belirtildi.
Dünyanın en büyük iki iktisadı ortasındaki ticari tansiyonlar, ABD’nin 200 milyar dolarlık Çin eseri üzerindeki ek gümrük vergilerini yüzde 10’dan yüzde 25’e çıkarmasının akabinde Çin’in de 60 milyar dolarlık ABD eserine uygulanan ek gümrük vergilerini yüzde 25’e çıkararak karşılık vermesiyle tekrar arttı.
İki ülke ortasında kelam konusu ticari tansiyonlara neden olan evvelki ek gümrük vergilerinin tesirleri, hem ABD ve Çin’de, hem de bu ülkelerin ticari iştiraklerinde görülmüştü.
Ek vergiler ithalatta sert düşüşe neden oldu
ABD idaresi, 2018 yılında 34 milyar dolarlık Çin eserine ek gümrük vergisi uyguladıktan sonra, sırasıyla 16 milyar dolar ve 200 milyar dolarlık Çin eseri için de vergiye uygulanacağını duyurmuştu.
Söz konusu ek gümrük vergisi artışlarının öncesinde, ithalat hacminde artış görüldüğü belirtilen yazıda, ithalatçıların ek gümrük vergileri öncesi stok yaptığı ancak bu durumun ek gümrük vergilerinin uygulamaya girmesinden sonra ithalatta daha sert bir düşüşe neden olduğu belirtildi.
ABD ve Çinli üreticiler de olumsuz etkilendi
İşçi İstatistikleri Ofisi dataları dikkate alınarak hazırlanan yazıda, uygulanan ek gümrük vergilerinin ABD ithalatçıları ve tüketicilerini de olumsuz etkilediği belirtilirken, üreticiler üzerindeki tesirinin karışık olduğu vurgulandı. Yazıda, eserleri iç piyasalarda rekabet eden ve ek gümrük vergilerinden etkilenen birtakım ABD ve Çinli üreticilerin kelam konusu uygulamalardan olumlu etkilendiğine dikkat çekilirken, ek gümrük vergilerinden etkilenen kimi ABD ve Çinli üreticiler de bu durumda “olası kaybedenler” olarak isimlendirildi.
Ticaretin istikamet değiştirmesinin de üreticileri etkileyen öteki bir etken olduğu öne sürülen yazıda, Çin’den yapılan ithalattaki düşüşün, öbür ülkelerden yapılan ithalatla karşılandığı belirtildi.
Yatırım ve ticaretin yavaşlamasına neden oluyor
Ağustos 2018’de 16 milyar dolar kıymetindeki Çin eserine uygulanan ek gümrük vergisinin akabinde Çin’den yapılan ithalattaki 850 milyon dolarlık düşüşün, Meksika’dan yapılan ithalatla karşılandığı örnek olarak verildi. ABD’li üreticilerin Çin piyasalarına maruz kalmasının tesiri, pay senedi piyasaları bedellerinde de görülürken, Çin’e yüksek ölçüde satış yapan ABD’li şirketlerin pay fiyatı performansları, Çin’in 34 milyar dolar pahasındaki ABD eserine misilleme ek gümrük vergisiyle karşılık vermesinin akabinde, öbür memleketler arası piyasalarla iş yapan şirketlere nazaran daha başarısız oldu.
Yazıda ayrıyeten, ticari farklılıklarının çözülememesinin araba kesimi üzere çeşitli alanları da etkilediği ve finansal piyasa itimadına ziyan vererek, yatırım ve ticaretin yavaşlamasına neden olduğu vurgulandı. Ayrıyeten, daha fazla ticari kısıtlamanın ticareti yapılabilen tüketici mallarının fiyatlarını artırabileceği ve düşük gelirle hanelere ziyan verebileceğine dikkat çekildi.