Derleyen: Zeynep Dilara Akyürek / Milliyet.com.tr – Günlük hayatın içinde sık sık tehlikeli durumlarla karşı karşıya kalabiliyoruz. Başta trafik kazaları olmak üzere bilhassa büyükşehir ve otoyollarda olumsuz durumlarla karşılaşılmaması için çok az kişinin dikkat ettiği kimi tedbirler alınıyor. Biz farkında olmasak da bilhassa metropollerde tehlike arz eden olayların yaşanmaması için kimi hayat kurtaran kolay sistemler mevcut. İşte her gün görsek de manasının ve taşıdığı kıymetin pek de farkında olmadığımız hayat kurtaran kolay sistemler.
1- ELEKTRİK TELLERİNDEKİ KIRMIZI TOPLAR
Yüksek tansiyon sınırlarında ve uzun elektrik tellerinde görülen kırmızı balonların misyonu sanılanın bilakis telleri aşağı çekmek ya da onları birbirinden uzak tutmak değil. Farklı açılarda ışık düzeyinin de tesiriyle bazen görünmez hale gelen elektrik telleri ‘ikaz balonları’ ile helikopter ve uçaklar için kazaları tedbire emeli taşıyor. Kırmızı ve beyaz renklerde olan ikaz küreleri, gün ışığındaki kullanımı yüksek iletim sınırı ve ırmak geçen iletim sınırı kablolarını işaretleyerek hava araçlarının tellere çarparak akıma kapılmasına pürüz oluyor.
İkaz küreleri, havaalanlarına yakın bölgelerde bulunan güç nakil çizgilerinde ve üzerinden kablo çekilen ırmak, göl, fiyort, vadi, yol, demiryolu, inşaat alanı ve boru sınırlarında kullanılıyor. Ayrıyeten askeri üslerin, polis istasyonlarının, helikopter rotalarının ve öbür ‘alçak uçuş’ bölgelerinin yakınlarında da bu küreler görülebiliyor. İkaz küreleri paslanmaz çelikten, UV ışınlarına ve ozona güçlü malzemelerden üretilip çok kolay halde yüksek tansiyon tellerine adapte edilebiliyor.
2- YÜKSEK BİNALARIN ZİRVESİNDEKİ KIRMIZI IŞIKLAR
Yüksek binalarda ve gökdelenlerin doruğunda görülen kırmızı ışık kuleleri de tıpkı ikaz küreleri üzere hava araçlarının uyarılması konusunda hayati bir vazife üstleniyor. Çeşitli seçeneklerle aydınlatılan binalar uçak ve helikopterlerin çarpmasını engellemek gayesiyle 3 farklı biçimde ışıklandırılabiliyor.
Genellikle gece kırmızı olarak görülen ikaz lambası; sırf gece kırmızı, gündüz beyaz, gece kırmızı ya da gece-gündüz beyaz uçak ikaz lambası kombinasyonuyla da kullanılabiliyor.
İkaz lambaları, kullanıldığı yapının halini ve büyüklüğünü gösterecek formda kullanıldığı için sayısı ve pozisyonu her binaya nazaran değişkenlik gösterebiliyor. Lakin ikaz lambalarının bilhassa yüksek binalar için vazgeçilmez birer gözetici olduklarını hatırlatmamız gerekiyor.
3- TÜNELLERDEKİ PERVANELER
Uzun tüneller içinde yaşanacak gaz sızıntısı ve kazalardan sonra ortaya çıkabilecek olumsuz durumlarda yolcuların etkilenmemesi için çeşitli tedbirler alınıyor. Tünellerin tavanlarında sık sık görülen ‘jet fan’ diye isimlendirilen pervaneler de ileri taraflı bir hava akımı oluşturarak tünel içinde yanıcı ya da zehirli gaz birikmesini engelliyor. Hava kalite sensörleri ile uyumlu bir biçimde çalışan pervaneler insan müdahalesine gerek kalmadan gerekli güvenliği sağlıyor.
Sadece tünellerde değil, otoparklarda da pervaneler yardımıylahavalandırma yapılıyor. Otoparkı egzoz gazlarından ve muhtemel bir yangında ortaya çıkacak zehirli gazlardan arındırmak emelli jet fanlar kullanılıyor. Tünellerdeki ve otoparklardaki pervaneler hava sirkülasyonu sağlayarak yolcuların güvenliğini sağlıyor.
4- TÜNELLERDEKİ ACİL ÇIKIŞ KAPILARI
Uzun tünellerde acil çıkış ya da yangın çıkışı kapıları aslında herkesin dikkatini çeken ayrıntılar ortasında. Ancak birçok kişi bu kapıların tam olarak nereye açıldığını pek de bilmiyor. Bir tünel içinde muhtemel bir yangın, kaza sıvı ya da gaz sızıntısı olduğunda kullanılmak için planlanan acil çıkış kapıları çoklukla karşıt istikamete giden yan tünele açılıyor.
Tünellerin yüksek ve uzun dağların delinmesiyla inşa edilmesi birçok yeraltı kaynağının da inşaat sırasında açığa çıkmasını mümkün hale getiriyor. Olası bir olumsuz durumda kullanılan kapılarda da bir mikro anahtar bulunuyor. Bu mikro anahtar ile yetkililerin acil durumdan haberdar olmaları sağlanıyor.