Çalışanların birçok bir iş yerine girdiğinde aylarca deneme mühleti gerekçesiyle sigortası yapılmıyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) son açıkladığı bilgilere nazaran; çalışanların yüzde 34.2’si kayıtdışı. Yani kabaca 10 milyon kişi sigortasız çalışıyor. Sigortasız çalışılan müddette, patron SGK’ya işe giriş bildirgesi vermemiş oluyor. Hasebiyle prim yatmıyor yahut eksik yatıyor. Maaş yüksek olduğu halde minimum fiyat üzerinden yatan primler de var.
5 YILLIK SÜRE
Yatmayan sigorta primleri çalışanların geleceğinden alıp götürüyor. Yasa, primi eksik yatanlara da hiç yatırılmayanlara da mahkemelerde ‘hizmet tespit davası’ açma hakkı tanıyor. Bu yolla dava açan binlerce kişi emekliliğini öne çekti. Emekçi, sigortasız çalışarak geçirdiği müddetin son yılından başlayarak 5 yıl içerisinde hizmet tespit davası açabilir. Şayet personel ölmüşse, hak sahipleri de dava açma hakkına sahip. Bu durum bilhassa dul ve yetim maaşı almayı sağlıyor.
BELGE VE ŞAHİT
Elinizde sağlam evraklar, şahitler varsa ‘iş mahkemesine’ kesinlikle hizmet tespit davası açın. Dava açmak için kanıt olarak kullanılabilecek kalemler şunlar: SGK iş yeri evrakı, sigortalının iş yeri sicil evrakı, patronun mesleksel kuruluş kaydı, esnaf sicil kaydı, ticaret odası kayıtları, vergi mükellefiyet kayıtları, fiyat bordroları, şahit, eksper.
BORÇLANMA HAKKI
Askerlik borçlanması ve doğum borçlanması eksik prim olduğunda birinci akla gelenler. Böylelikle hem prim hem de yaştan kazanabiliyorsunuz. Sigortadan sonra yapılan 3 doğum 2160 gün (6 yıl) kazandırıyor. Birinci sigorta yaptırılmadan evvel yapılan askerlik ise borçlanılan gün kadar işe giriş tarihini geri çektiği için emeklilik yaşı ve prim koşulu azalıyor.
MEMURLARDA DURUM
Memurlar fiyatsız müsaade müddetlerini daha sonra borçlanarak emeklilik hizmetinden saydırabiliyor. Sigortalı olmaksızın doktora tahsili yahut tıpta uzmanlık için yurt içinde yahut yurt dışında geçirilen doktora yahut uzmanlık tahsil mühletleri de borçlanma kapsamında. Sigortalı olmaksızın avukatlık stajını yapanların olağan staj müddetleri de borçlanma kapsamında.
ÜCRETSİZ İZİNLER
Sigortalı olarak yapılan avukatlık stajı başkalarından farklı olarak emeklilik hesabından sayılıyor. Tutukluluk ve gözaltında geçen mühletler de borçlanılabiliyor. Bu müddetleri mahkum olunmadığı sürece borçlanarak hizmetinizden saydırabilirsiniz. Yeniden ekonomik kriz periyotlarında fiyatsız müsaadeli olanlar her yıl için 3 aya kadar borçlanma yapabiliyor. Tabipler fahri asistanlık hizmetinde geçirdikleri mühletleri borçlanabiliyor.
Posta