İzmir’in Soğukkuyu Mahallesi’nde evvelki gün meydana gelen olayda, çocuklarının siyanür kullanarak hazırladığı sıvıyı “değişik bir şerbet yaptım bir tadın” telkiniyle içmelerinin akabinde ömrünü yitiren anne Fatma (39) ve baba Mehmet Kalkan’ın (46) cenazeleri, Yozgat’ın Yerköy ilçesine getirildi. Molla Hüsrev Mescidi’nde öğlen vakti düzenlenen cenaze merasiminde, çiftin diğer oğlu Mehmet Taha Kalkan ve yakınları taziyeleri kabul etti. Kılınan cenaze namazının akabinde çiftin naaşları, Akçakoyunlu köyü mezarlığına defnedildi. Törene çiftin yakınları ve Yerköy Belediye Lideri Ferhat Yılmaz ile vatandaşlar katıldı.
KARDEŞİ SON ANDA KABUL ETMEDİ
İddiaya nazaran, Soğukkuyu Mahallesi’nde bir apartmanda yaşayan Dokuz Eylül Üniversitesi Kimya Kısmı öğrencisi Mahmut Can Kalkan, internetten siparişle aldığı potasyum siyanürü “yeni bir şerbet yaptım bir tadın” diyerek anne ve babasına içirmiş, 16 yaşındaki Mehmet Taha ise ağabeyinin kendisine içirmek istediği sıvıyı anne ve babasının kötüleştiğini görünce kabul etmemişti.
Bu sırada Mahmut Can Kalkan’ın, zorla içirmeye çalıştığı sıvı kardeşinin üzerine dökülmüş, konuttaki 4 yaşındaki bir öbür kardeşi Buyruk Can Kalkan da siyanürden etkilenmişti. Aile üyelerinden İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesine kaldırılan baba Mehmet Kalkan ile Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesine kaldırılan anne Fatma Kalkan müdahaleye karşın kurtarılamamıştı.
ÖLÜM SAÇIYOR
Hacettepe Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Abdulkerim Karabakan, insan sıhhatini direkt etkileyecek kimyasal unsurların denetimsiz bir formda internet üzerinden satışının yapılmasını yanlışsız bulmadığını belirterek, siyanürle ilgili bilinmesi gerekenleri aktardı. Hacettepe Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Abdulkerim Karabakan, internette birtakım alışveriş sitelerinde denetimsizce satışı yapılan kimyasal hususlara dikkat çekerek, bu çeşit hususların polis denetiminde ve yetkili kurumlarca satılması gerektiğini, internet üzerinden yalnızca bir tıkla sipariş verilen siyanür hususunun vefat saçtığını vurguladı.
Fakültedeki anorganik kimya laboratuvarında siyanür zehirlenmesiyle ilgili konuşan Karabakan, “Siyanür, yaygın olarak iki halde bulunur. Siyanür asidi halinde yahut metallerle oluşturduğu tuzlar formunda oluşur. Siyanür, kandaki hemoglobine oksijene nazaran bin kat daha süratli bir halde bağlandığı için bedene alındığı vakit hemoglobine bağlanır, oksijeni oradan atar ve oksijen taşınımını azaltır. Beyefendisine giden oksijen ölçüsünü azaltarak metabolizmayı olumsuz istikamette tesirler ve zehirlenmelere yol açar. Ya da enzimlerdeki metallere bağlanır, bu da metabolizmayı olumsuz istikamette etkiler” dedi.
‘OKSİJEN TAŞINIMI AZALTIR’
Siyanür zehirlenmesinin nasıl anlaşılacağını açıklayan Prof. Dr. Karabakan, “Siyanürü biz kimyacılar olarak çoklukla kimyasal tepkilerde ya da eser sentezi yaparken kullanıyoruz. Yani kimyasal sentezde daha çok kullanıyoruz. Siyanürü ısıtma biçiminde kullanırsak kesinlikle çeker ocak kullanmamız gerekiyor. Buharlaşma sırasında özgür hale geçen siyanürü bu yolla solumuyoruz ve çeker ocakla uzaklaştırıyoruz. Siyanür bedene girdikten sonra hemoglobine de bağlanır ve oksijen taşınımı azalır. Beyefendisine giden oksijen ölçüsünün azalmasıyla birlikte mide bulantısı başlar. Daha sonra halsizlik ve şuur kaybı gözlemlenir, en son istikamet kaybıyla kendini gösterir” sözlerini kullandı.
’10-20 DAKİKA ORTASINDA…’
Siyanür zehirlenmesinde maruz kalınan doz ve müddetin tesirlerinden de bahseden Karabakan, zehirlenmenin mevtle sonuçlanacağını söyledi. Karabakan, “Siyanüre maruz kalınan doza nazaran bu müddet değişiklik gösterir. Tam makul bir dozu yoktur. Az ölçüde alırsanız uzun müddette tesirini görürsünüz. Alışılmış o vakit uzun mühlet maruz kalmanız gerekiyor. Ölçüsü çok fazlaysa kısa müddette zehirlenmelere yol açabilir. Maruz kaldığınız vakit ortamdaki siyanür ölçüsüne nazaran ya da oksijen ölçüsüne nazaran değişebiliyor. Zehirlenme çok uzun müddette olur. Siyanürün evvel bedene girmesi lazım, sonra kana karışması lazım, oradan da hemoglobine bağlanarak oksijen taşınımını azaltabilmesi için muhakkak bir müddetin geçmesi gerekiyor. Karbonmonoksit zehirlenmesi üzere yavaş yavaş 10 ile 20 dakika ortasında zehirlenme ve mevte kadar gitme süreci olabilir. Hatta ortamda maruz kalınan siyanür ölçüsü azsa bu müddet 30 dakikalara kadar çıkabilir” formunda konuştu.
‘SATIŞI DENETİMLİ OLMALI’
İnternet üzerinden satılan kimyasal unsurların kurumlarca denetlenmesi gerektiğini vurgulayan Karabakan, satışı gerçekleştiren firmanın alıcıyı bilmesi, kimyasal unsurun ne maksatla kullanılacağına dair fikir sahibi olması gerektiğinin altını çizdi. İnternet üzerinden satış yapan sitelerde siyanürün çarçabuk ve ucuza satılması üzerine konuşan Karabakan, “İnternette satılan siyanür satışları hiçbir vakit olağan değil. Siyanür epey zehirli bir materyaldir. İnsanların metabolizmasını ve hayatını olumsuz tarafta etkilediği için bu satışların kesinlikle denetimi yapılması gerekmektedir. Yani bu tıp hususların internette katiyen satışının yapılmaması lazım. Hatta kimyasal husus satışı yapan firmaların da bu maddeyi herkese vermemesi gerekiyor. Satışı gerçekleştiren firmaların satışı yaparken eseri nereye sattığını, kime sattığını ve ne maksatla kullanılacağını kesinlikle bilmesi gerekiyor. Nasıl ki biz üniversitelerimize asitik anhidrit üzere bir malzemeyi eroin üretiminde kullanıldığı için jandarma denetimi ya da polis denetiminde alıyorsak, o vakit siyanür üzere ziyanlı ve tehlikeli hususların de satışının denetimli bir halde yapılması gerekiyor” diye konuştu.
Hacettepe Üniversitesinde laboratuvarı kullanan Kimya Kısmı öğrencilerinin yaptıkları deneyler sırasında öğretim vazifelileri ve araştırma vazifelileri tarafından denetim edildiklerini söyleyen Karabakan, öğrencilerin sıhhatini etkileyecek deneylerde kesinlikle çeker bacanın kullanıldığını söz etti. Karabakan, “Biz şu anda öğrencilere siyanür kullandırtmıyoruz. Onun yerine birebir reaktiviteyi gösterecek öbür kimyasallar kullanıyoruz. Bizim öğrencilerimiz bu cins unsurları araştırma vazifelileri ve hocalarının denetiminde kullanıyor. Bizim öğrencilerimiz laboratuvarlarda deney yaparken hem ders sorumluları hem araştırma vazifelisi kümelerin başlarında bulunarak sistemlerini denetim ederler. Şayet asit bazla bile çalışıyorsa öğrenci kesinlikle çeker ocaklara yönlendirilir. Siyanür yahut buna misal gereçlerle çalışmalar yapılıyorsa çeker ocaklara yönlendirilir. Hatta karbonmonoksit çıkışı varsa bile bunu rastgele yaptırmıyoruz, kendi denetimimizde deneyi gerçekleştiriyoruz” halinde konuştu.