Komisyona evvel devlet kurumları sunum yaptı; akabinde kelam konusu gelişim bozukluğu olan bireylerin aileleri ile STÖ’ler dinlendi. Serebral Palsili Çocuklar Derneği’nin (SERÇEV) Genel Koordinatörü Kadir Ülger’in komiteye yaptığı bir teklif kabul gördü. Ülger, “’2022 maaşının’ aile bireylerinin gelirleri gözetilmeksizin sırf engelli bireyin geliri gözetilerek hesaplanması ve buna istinaden verilmesi konusu yeniden bir başka tahlil önerimiz” dedi.
Engelli aylığı bağlanabilmesi için, engelli bireyin yaşadığı hanede kişi başı gelirin toplamının net taban fiyatın üçte birinden düşük olması gerekiyor. Bu meblağ düşük olunca engelli bireye kamuoyunda bilinen ismiyle “2022 aylığı” bağlanıyor.
‘Ayrımcılık var’
CHP Kayseri Milletvekili Çetin Arık, engelli aylığı belirlenirken, “hane halkı gelir hesaplanmasından” vazgeçilmesini öneren kanun teklifini TBMM Başkanlığı’na sunduğunu belirterek, özetle şöyle konuştu:
“Otizm, Down ya da öteki bir mahzur kümesi olan bireyin kendi bireydir yani kardeşinden, babasından ya da bir öbür birinden bir harçlık isteme, para isteme durumunda değildir. Şayet bu türlü bir mani durumu varsa kişinin kendisine bir devletin katkı sunması ya da katkı sunamıyorsa bir istihdam sağlaması gerekir. Ulusal Eğitim Bakanımıza ‘Türkiye’de kaç tane otizmli bireyimizi lise mezunu edebiliyoruz?” diye sorduğumda gelen 534 lise mezunu otizmli birey var yanıtı aldım. Halbuki buradaki araştırmalar 0-18 yaş kümesi ortası 350 binden tahminen daha da fazla eğitim bekleyen çocuğun olduğu… YÖK’ün sunumunda da yalnızca 22 otizmli üniversite mezunu çocuğumuz olabilmiş. Sağlıklı bir bireyimiz, meslek lisesine gidiyorsa o meslek lisesinin çıkışında, ‘siz bağımsız olarak iş yeri açabilirsiniz’ deniyor. Lakin birebir eğitimi almış otizmli, downlu ya da öbür birine deniliyor ki: ‘Siz iş yeri açamazsınız’. Hayatın her alanında bu mahzur kümelerine ayrımcılık var. Bununla ilgili düzenleme yapmak gerekir. Eğitim almış bir otizmli, downlu ya da öbür manisi olan birine, ‘siz bağımsız iş yeri açamazsınız’ diye bir kaide koşmanın ne kadar vicdani olduğunu sorgulamanızı istiyorum.”
‘Partiler üstü’
Araştırma Kurulu Lideri, AK Parti Milletvekili Kemal Çelik, “TBMM olarak bizim vazifemiz şu: Biz, şayet yasal bir mani varsa çabucak yeni yasal düzenlemeleri yapacak seviyede bir anlayışa sahibiz. Partilerüstü görüyoruz bunu, hiç siyaset yapmadık şu ana kadar, yapmayı da düşünmüyoruz. Siyaseti Meclis’te yapıyoruz fakat çocuklarımızın olduğu yer her vakit siyaset üstüdür. Yasal olarak biz ne yapacaksak hepsini yapmamız gerekiyor” dedi.
Kamu spotlarına sert eleştiri
Komisyonda konuşan İstanbul Ticaret Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Milletlerarası Alakalar öğretim üyesi Prof. Dr. Mim Kemal Bülent Öke, down sendromlu bir kız babası olduğunu belirterek, engellilerle ilgili farkındalık yaratmak gayesiyle yayımlanan kamu spotlarına değindi. Öke, şunları kaydetti:
“Kamu spotlarını gördüğümde tüylerim diken diken oluyor. Orada son derece yakışıksız bir engelli imgesi belirir ve, ‘Sizin de başınıza gelebilir’ telaffuzları lisana getiriliyor. ‘İleride ben de engelli olabilirim’ diye engellilere sahip çıkmak, bir cins ticarettir, bir çeşit geleceğe yatırımdır ve bu son derece yanlıştır. Topluma bu formda anonsların yapılmaması lazım.”