ÖNDER YILMAZ Ankara – Meclis, cuma gününden itibaren resmen tatile girdi ve 27. Devir sona erdi. 24 Nisan seçiminde oluşacak yeni Meclis, kesin seçim sonuçlarının Yüksek Seçim Kurulu’nca ilanını takip eden 3’üncü gün saat 14.00’te çalışmalarına başlayacak.
Geride bırakılan 27 Dönem’de ise birçok birinciler ve rekorlar yaşandı. Parlamenter sistemin resmen sona erdiği ve Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin birinci yasama periyodu olan 27. Dönem’de öne çıkanlar özetle şöyle:
24 Haziran 2018’deki Cumhurbaşkanlığı ve Milletvekili Genel Seçimi’nin akabinde Cumhurbaşkanı seçilen Recep Tayyip Erdoğan’ın 9 Temmuz’da Meclis’te yemin etmesiyle parlamenter sistem sona erdi, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi resmen başladı. Milletvekili sayısı 550’den 600’e çıktı.
27. devirde 14 partiyle en çok siyasi parti temsil edildi.
FETÖ’nün 15 Temmuz 2016’daki darbe teşebbüsünün akabinde, 21 Temmuz 2016’da ilan edilen ve 3 ay aralıklarla 7 sefer uzatılan Fevkalâde Hal kaldırıldı. Meclis bahçesine 15 Temmuz Şehitleri Anıtı dikildi.
600 vekil dizaynı
27. Devir birinci yasama yılının sona ermesiyle birlikte TBMM Genel Heyet Salonu tekrar düzenlenerek 600 milletvekiline uygun hale getirildi. Bakanlar Şurası ile komite sıraları kaldırıldı.
HDP Eş Genel Lideri Pervin Buldan 10 milletvekiliyle, tutuklu HDP Milletvekili Leyla Güven’in, Diyarbakır Cezaevinde, “terör örgütü ele başı Abdullah Öcalan üzerindeki tecridin kaldırılması” için başlattığı açlık grevine takviye gayesiyle iki gün açlık grevi yaptı.
Ocak 2019’da lokal seçimde İstanbul’da Büyükşehir Belediye Lideri adayı olan Binali Yıldırım’ın istifasıyla boşalan TBMM Başkanlığına AK Parti’li Mustafa Şentop seçildi.
DHKP-C’lilere gözaltı
TBMM’de banko görevlisini rehin almaya çalışan, DHKP-C’li biri bayan iki terörist gözaltına alındı.
Milli hassasiyette birlik
Siyasi hususlarda hengame eden iktidar ve muhalefet partileri “FETÖ elebaşı Gülen’in Türkiye’ye iadesi, ABD Lideri Joe Biden’ın 1915 olaylarını “soykırım” olarak nitelemesi üzere ulusal sorunlarda ortak bildiriler yayınlayarak tek beden oldu.
Mart 2020’de Genel Şura, 6.5 saat süren kapalı oturumla İdlib’de 33 askerin şehit edildiği hain akın ve bölgedeki gelişmeleri ele aldı.
2020’nin başında dünyayı ve Türkiye’yi sarsan Kovid-19 TBMM’yi de alarma geçirdi. Meclis’te ziyaretçi yasağı başta olmak üzere sıkı tedbirler alındı, grup toplantılarına orta verdi.
Türkiye’nin, Ocak 2023’te Danıştay kararıyla İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmesi Meclis’te büyük yankı uyandırdı.
Büyük zelzele yasa boğdu
6 Şubat 2023 Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası çalışmalara orta verildi. Ak Parti Adıyaman Milletvekili Yakut Taş’ın zelzelede hayatını yitirmesi Meclis’i yasa boğdu.
Geriye 577 vekil kaldı
Beklenmeyen vefatlar de yaşandı. Yakut Taş’ın yanı sıra Deniz Baykal, İmran Kılıç, İsmet Uçma, Markar Esayan, Kazım Arslan ve Erdin Bircanöz de ömrünü yitirdi.
27. TBMM’ye 2 bine yakın dokonulmazlık belgesi geldi. HDP’li Leyla İtimat, Musa Farisoğulları ile Semral Güzel’in milletvekilleri düşürüldü.
Ölümler, düşürülme ve istifalar sonucu 600 bireyle çalışmalarına başlayan TBMM, 27. Devri 23 kayıpla 577 kişi olarak tamamladı.
Meclis, 7 Nisan cuma günü son mesaisini gerçekleştirdi. Duygusal anların yaşandığı Genel Kurul’da vekiller hatıra fotoğrafı çektirdi. – MUSTAFA İSTEMİ Milliyet
310 yasa çıkarıldı
TBMM’de Türkiye’nin ağır problemlerine yönelik, bayanların korunması, hayvan hakları üzere hassas bahislerde yasama çalışması yapıldı.
“Sağlıkta şiddet, kalıcı bedelli, çarşı ve mahalle bekçileri, çek mağdurları, Yassıada yargılamalarının tüzel desteğinin kaldırılması, plastik poşetin fiyatlı hale gelmesi, alternatif baro, yargı paketleri, Paris Anlaşması’na iştirak, mahkumlara Kovid-19 müsaadesi, hayvan hakları, stokçulukla uğraş, dezenformasyonla gayret yasası, 3600 ek gösterge, EYT” üzere tam 310 düzenleme yasalaştırıldı.
Seçimlerde yüzde 10 olarak uygulanan ülke seçim barajı yüzde 7’ye indirilmesiyle birlikte, ittifaklara kapının aralanması siyasi hayata yeni bir heyecan getirdi.
24 Haziran 2018 seçimi sonrasında Meclis, 7-25 Temmuz tarihleri ortasında kısa müddet çalışarak birinci yasama yılını tamamladı. Böylelikle daha evvel bir yasama devrinde beş yasama yılı olurken, Meclis tarihinde birinci kere 27. Dönem’de altı yasama yılı gerçekleşti.
27. Dönem’de yaklaşık 10 bin çalışma yapılırken, 300 bin sayfadan fazla tutanak tutularak rekor kırıldı.
80 bin 268 yazılı soru önergesi verildi. 85 genel görüşme önergesinin yanı sıra 7 bin 160 araştırma önergesinin sunulduğu Meclis’te, vekiller 5 bin 326 kanun teklifi hazırladı.
274 Kanun Kararında Kararname, 25 Cumhurbaşkanı Kararı Meclis’e gönderildi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın aldığı 14 Mayıs’ta seçim kararı Meclis’te siyasi dalgalanmalara yol açarken, partiler ve milletvekilleri kulislerde ve kapalı kapılar akabinde gelecek hesabı yaptı.
Bütçe görüşmeleri sırasında vakit zaman tansiyon yükseldi. Partiler ortası kelamlı atışmalar ve yumruk yumruğa hengameler yaşandı. – MUSTAFA İSTEMİ Milliyet
En uzun oturum
AK Parti’li Süreyya Sadi Bilgiç, başkanvekili olarak 8 saat 13 dakika Meclis’i yöneterek “Dünya Aralıksız En Uzun Müddet Millet Meclisi Yönetme Rekorunu” kıran CHP’li Levent Gök’ü geride bıraktı. Aralık 2022’deki bütçe görüşmelerini yöneten Bilgiç, muhtaçlık için bile orta vermeden oturumu 9 saat 44 dakika yöneterek yeni rekorun sahibi oldu.
Meclis’in 60 yılını objektifinden yansıttı
Milliyet’in duayen foto muhabiri Mustafa İstemi, fotoğrafları ve haberleriyle Türkiye’nin yakın tarihine ışık tutarken Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin son 60 yılına da yakın tanıklık etti. İstemi, 1961’de darbe sonrası Kurucu Meclis açıldığında, bugünkü parlamento binası şimdi inşaat halindeyken, Meclis’te foto muhabirliği yapmaya başladı. Cumhurbaşkanları, meclis liderleri, başbakanlar, bakanlar, milletvekilleri Meclis’e geldiklerinde daima İstemi’nin objektifine takıldı. Gazeteciler Cemiyeti’nin bu yılki “Meslek Onur Ödülü”nün sahibi İstemi, 5 Şubat 2023’te 80. yaşını kutlarken meslekte 60. yılını da geride bıraktı. 27. Devir kapanış oturumunda iktidar ve muhalefet kanadından tüm vekillerin ayakta alkışlayıp teşekkür ettiği İstemi, önümüzdeki seçimlerde ve 28. Devir Meclis’inde yapacağı çalışmalar için hâlâ birinci günkü heyecanı duyuyor.